یکی از مراحل مهم بازاریابی و فروش محصولات مرچندایزینگ است که محصولات را به‌شکل مناسبی در معرض دید مشتریان قرار می‌دهد و آنها را به خرید بیشتری ترغیب می‌کند. اگر می‌خواهید بدانید مرچندایزینگ چیست و چه توضیحی برای تعریف مرچندایزینگ ارائه شده است، در این مطلب از پرمون با ما همراه باشید.
مرچندایزینگ چیست و چه مزایایی دارد؟
یکی از مراحل مهم بازاریابی و فروش محصولات مرچندایزینگ است که محصولات را به‌شکل مناسبی در معرض دید مشتریان قرار می‌دهد و آنها را به خرید بیشتری ترغیب می‌کند. اگر می‌خواهید بدانید مرچندایزینگ چیست و چه توضیحی برای تعریف مرچندایزینگ ارائه شده است، در این مطلب از پرمون با ما همراه باشید.
مرچندایزینگ چیست؟
کلمه merchandise از کلمه فرانسوی قدیم marchandise از marchand به معنای «تاجر» گرفته شده است. مرچندایزینگ یا همان بازارپردازی، ارائه و تبلیغ کالاهایی است که به‌شکل فروش عمده یا خرده فروشی در دسترس مشتریان قرار می‌گیرند.
مرچندایزینگ شامل استراتژی‌های بازاریابی برای نمایش محصولات و قیمت‌گذاری‌های رقابتی و تخفیف می‌شود.
به بیانی دیگر:
- مرچندایزینگ به بازاریابی و فروش محصولات اشاره دارد.
- مرچندایزینگ اغلب مترادف با عرضه مستقیم محصول است و زمانی به‌کار می‌رود که مشاغل به‌طور مستقیم محصولات را به مصرف کنندگان می‌فروشند.
- مرچندایزینگ در حقیقت به چیدمان و نمایش محصولاتی که برای خرده‌فروشی در نظر گرفته شدهاند، اشاره می‌کند.
- فناوری و رشد تکنولوژی در حال تغییر چهره مرچندایزینگ است؛ عرضه اینترنتی محصولات و استفاده مشتریان از برنامه‌های خرید آنلاین شکل جدیدی به مرچندایزینگ داده است.
درک بهتری از تعریف مرچندایزینگ
مرچندایزینگ شامل تعیین نوع محصول، تعیین قیمت برای کالاها، طراحی شکل مناسب برای نمایش محصول، ارائه طرح‌های مختلف برای فروش بیشتر مثل تخفیف و حراج است. به‌طور گسترده‌تر، مرچندایزینگ ممکن است به خود خرده‌فروشی و ارائه کالا به مصرف‌کنندگان نهایی اشاره داشته باشد.
مرچندایزینگ می‌تواند تعاریف متفاوت و خاص‌تری را در رابطه با جنبه‌های مختلف در بازاریابی به خود اختصاص دهد. به‌عنوان مثال در بازاریابی، مرچندایزینگ می‌تواند شامل استفاده از یک برند، رنگ، طرح، گیمیفیکیشن‌ها، طبقه‌بندی‌ها، تصاویر خاص و… برای جلب نظر مشتری باشد.
نگاهی به مزایای مرچندایزینگ
بعد از آشنایی با پاسخ سوال مرچندایزینگ چیست، باید درباره مزایای این روش بازاریابی هم صحبت کنیم.
مانند همه روش‌های بازاریابی مرچندایزینگ به جذب مخاطب، تبدیل مخاطب به مشتری و در نهایت به افزایش فروش و بیشتر شدن سود فروش کسب‌وکارتان کمک می‌کند، اما در کل از مزایای مرچندایزینگ یا همان بازارپردازی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– افزایش ترافیک مشتری
اگرچه با رشد تکنولوژی، محبوبیت خرید آنلاین هم افزایش پیدا کرده است، اما همچنان ویترین جذاب فروشگاه شما و به‌نمایش گذاشتن محصولات به‌شکل مناسب، می‌تواند توجه مردم را جلب کرده و آنها را به حضور در فروشگاه و خرید به صورت حضوری تشویق کند.
به‌عنوان مثال استفاده از رنگ‌هایی که در یک طیف قرار دارند یا رنگ‌های مکمل در ویترین، می‌تواند توجه مخاطبان را میان صدها فروشگاه مختلف به سمت یک فروشگاه خاص و متفاوت جلب کند.
– استفاده بهتر از فضای خرده‌فروشی
با یک چیدمان درست و مناسب می‌توانید از فضای فروشگاه به شکلی بهینه و بهتر استفاده کنید و تنوع محصولات و تعداد آنها را افزایش دهید. یک چیدمان مناسب باعث می‌شود همه کالاها به تناسب اولویت و ارزش برای کسب‌وکار به خوبی به چشم مخاطب دیده شوند.
مرچندایزینگ موثر به این معنی است که از هر مترمربع فضای فروشگاه و منابع فیزیکی موجود نهایت استفاده برای رشد کسب‌وکارتان را در نظر گرفته باشید.
با چنین شرایطی فضای فروشگاه هم پرُ و راحت به نظر می‌رسد، مشتریان محصولات را بهتر می‌بینند و برای خرید از شما ترغیب و تشویق می‌شوند.
برای مثال یک فروشگاه مواد غذایی با قفسه‌بندی مناسب می‌تواند علاوه‌بر عرضه بهتر محصولات، یک تجربه بصری خوب برای مشتری ایجاد کند. در نتیجه می‌تواند به مشتری اطمینان دهد که تنوع مناسبی از برندهای مختلف را برای انتخاب او فراهم کرده است.
– دسترسی بهتر مشتریان
زمانی که مشتری به راحتی محصولات مدنظرشان را در فروشگاه شما پیدا کند، تمایل بیشتری به خرید دارد. با یک مرچندایزینگ استراتژیک می‌توانید مشتریان را به‌سمت کالاهای مدنظرتان در فروشگاه بکشانید؛ در نتیجه، محصولات سریع‌تر به فروش خواهند رسید.
همیشه یادتان باشد شما می‌توانید کالاها یا برند‌هایی را که تقاضای کمتر دارند، با یک مرچندایزینگ مناسب در معرض دید بهتر مشتریان قرار دهید تا فروش آن بیشتر شود. به‌عنوان مثال، کالاهایی که در طبقات میانی قفسه قرار می‌گیرند، فروش بهتری نسبت به کالاهای طبقات بالاتر و پایین‌تر دارند.
همچنین استفاده از تبلیغات مناسب و نمایش قیمت قبل و بعد از تخفیف می‌تواند به فروش بهتر محصولات کمک کند. دقت داشته باشید که براساس پاسخ سوال مرچندایزینگ چیست، مرچندایزینگ باید منعکس‌کننده بودجه مشتری و هدف فروشگاه شما باشد.
– وفاداری مشتری
مرچندایزینگ می‌تواند وفاداری مشتری شما را با ایجاد یک تجربه بصری هیجان‌انگیز افزایش دهد. اگر هربار که مشتری وارد فروشگاه می‌شود یا هربار که ویترین فروشگاه شما را می‌بیند، چیدمان آن متفاوت به‌نظر برسد، مشتری مشتاقانه منتظر است تا دوباره از فروشگاه شما بازدید کند.
هرچه مشتری بیشتر از فروشگاه شما بازدید کند، تعداد بیشتری از محصولات شما در معرض دید قرار می‌گیرد و این کار منجر به فروش بیشتر می‌شود. وقتی مشتری محصولات جدید و چیدمان تازه را ببیند، برای خرید تشویق می‌شود.
یک مرچندایزینگ خوب باید در طول زمان تغییر کند تا مشتریان برای ورود به فروشگاه شما و بازدید از چیزهای جدید هیجان‌زده شوند. البته فراموش نکنید که باید بعضی از عناصر را ثابت نگهدارید تا هویت و تصویر برند شما حفظ شود.
به‌عنوان مثال، بهتر است رنگ‌های اصلی لوگوی شما یا فونت و نماد‌های مختلفی را که برند شما با آن شناخته می‌شود، تغییر ندهید.
مرچندایزر کیست؟
بعد از تعریف مرچندایزینگ می‌خواهیم درباره مرچندایزر هم صحبت کنیم. مرچندایزر به کسی می‌گویند که چیدمان محصولات و کالاهای مختلف را در فروشگاه طراحی می‌کند. این چیدمان باید اصولی، بر اساس شرایط، تعداد و زمان مناسب باشد.
مرچندایزر علاوه‌بر اینکه باید خلاق باشد، باید بتواند رفتار مشتری را تحلیل کرده و میزان فروش محصولات براساس چیدمان آنها را بررسی کند.
مرچندایزر باید مهارت‌هایی همچون جلوه‌پردازی و تزیین محصولات و مهارت در مذاکرات مربوط به فروش داشته باشد. همچنین به فرآیند خرید و فروش و مهارت‌های مربوط به موجودی محصولات و انبارداری هم مسلط باشد.
مرچندایزر معمولا بر دستیاران فروش و فروشنده‌های بخش‌های مختلف هم نظارت دارد و برای فروش محصولات مناسبتی مانند سال نو یا شروع سال تحصیلی برنامه‌ریزی می‌کند.
اگر یک مرچندایزر وظایف خود را به‌درستی انجام دهد، کم‌کم نیاز به فروشنده در فروشگاه برطرف می‌شود و مشتری بدون نیاز به توضیحات و راهنمایی‌های فروشنده می‌تواند محصولات مورد نظر خود را پیدا کرده و آنها را بخرد.
هدف از مرچندایزینگ چیست؟
به‌طور کلی مرچندایزینگ دو هدف را در بازاریابی به‌عهده دارد:
– نمایش محصولات به مشتری
مهم‌ترین هدف مرچندایزینگ این است که با یک چیدمان درست و اصولی بتواند محصولات را به مشتری نشان داده و توجه او را به‌سمت کالاهای مختلف جلب کند.
هرچقدر طراحی چیدمان برای محصولات بهتر و دقیق‌تر باشد، توجه مشتری‌های بیشتری به‌سمت محصولات جلب می‌شود و احتمال فروش کالاها افزایش پیدا می‌کند.
– استفاده بهتر از فضای فروشگاه
مرچندایزینگ به صاحبان فروشگاه کمک می‌کند تا از فروشگاه و فضای آن استفاده بهینه‌تری داشته باشند و بتوانند علاوه‌بر القای احساس راحتی به مشتری هنگام خرید، محصولات بیشتری را در معرض دید او قرار بدهند.
بهترین استراتژی‌های مرچندایزینگ
برای این که بتوانید یک استراتژی مناسب برای مرچندایزینگ یا همان بازارپردازی داشته باشید، بهتر است با روش‌های مختلف و استراتژی‌های آن آشنا شوید:
– طراحی و چیدمان مناسب فروشگاه
اگر برای هر بخش در فروشگاه فروشنده ندارید و دوست دارید مشتری‌های شما، تعامل بهتری با محصولات داشته باشند، بتوانند به‌راحتی تاریخ تولید و انقضا را چک کنند، محصولات را از جنبه‌های مختلف ببینند و در نهایت به مرحله خرید برسند، باید امکان حرکت آزادانه آنها را در فروشگاه فراهم کنید.
بهترین راه برای این کار، ایجاد مسیرهایی بین قفسه‌هاست. همچنین می‌توانید با تابلوهای کوچک، مشتری را به‌سمت بخش‌های دیگر یا صندوق راهنمایی کنید.
– نمایش صحیح محصولات
در چیدمان محصولات به این موضوع دقت داشته باشید که تا حد امکان همه محصولات شما، در معرض دید مشتری قرار بگیرند.
گاهی مشتری بعد از دیدن محصولات متوجه می‌شود که به آن نیاز دارد؛ بنابراین حتی اگر لازم شد، تعداد کمتری از هر محصول یا کالا را در قفسه‌ها بچینید، ولی هر برند یا محصول جدید را کاملا در معرض دید مشتری قرار بدهید.
– انتخاب زمان ارائه محصول
برای نمایش محصولات زمان مناسبی را در نظر بگیرید. بنابر تغییر فصل، مناسبت‌های خاص و با توجه به نوع نیاز مردم بومی می‌توانید چیدمان فروشگاه را تغییر بدهید.
به‌عنوان مثال یک فروشگاه خرده‌فروشی یا عرضه کالا می‌تواند برای سال نو، بخش ویژه‌ای برای تزیینات، تجهیزات و وسایل موردنیاز این بازه زمانی و خوراکی‌های خاص داشته باشد.
– استراتژی دقیق قیمت‌گذاری
استراتژی قیمت‌گذاری به نحوه قیمت‌گذاری کالاهایی که نمایش می‌دهید، اشاره دارد. محصولات باید علاوه‌بر اینکه یک قیمت وسوسه‌انگیز نسبت به رقبا دارند و برای مصرف‌کنندگان به‌صرفه هستند، برای شما هم سود ایجاد کنند.
بهترین روش استفاده از برچسب‌هایی است که قیمت اولیه، مقدار تخفیف و قیمت بعد از تخفیف را به مشتری نشان می‌دهد. این کار باعث می‌شود مخاطب بیشتر برای خرید تشویق شود.
– حضور در فضای آنلاین
اگر برای فروش کالاها و محصولات خود، وب‌سایت یا صفحات آنلاین دارید، باید برای محصولات مورد نظرتان توضیحات، عکس‌های باکیفیت، توصیه‌های خرید، امتیاز کاربران، قیمت و… را نمایش دهید تا مخاطب بهتر بتواند برای خرید تصمیم بگیرد.
– پیشگیری از ضرر و خسارت
درست است که با قفسه‌بندی‌های مناسب و در دسترس قراردادن محصولات سعی دارید مشتری بیشتر احساس راحتی کند و بهتر بتواند برای خرید تصمیم بگیرد؛ اما فراموش نکنید که با نصب دوربین‌های مدار بسته و برچسب‌های هشداردهنده از سرقت محصولات جلوگیری کنید.
برای مثال بیشتر فروشگاه‌های بزرگ پوشاک، تگ‌های هشداردهنده روی لباس نصب می‌کنند تا کسی نتواند بدون پرداخت هزینه، آنها را از فروشگاه خارج کند.
– اهمیت نگهداری و نظافت
نگهداری و تمیزی فروشگاه، صرف نظر از استراتژی مرچندایزینگ آن، از عناصر حیاتی هر فروشگاهی است. فضای فروشگاه باید تمیز و منظم به نظر برسد و محصولات جدید و پرطرفدار شما در مرکز فروشگاه قرار بگیرد.
برای این کار بهتر است در زمانی که فروشگاه فعالیت ندارد، قبل از شروع کار روزانه یا بعد از تعطیلی، کف زمین و مسیر حرکت مشتریان در راهروها را تمیز کنید، قفسه‌ها را گردگیری کنید، محصولات را مرتب بچینید، کارتون‌ها و جعبه‌های اضافی را از راهروها بردارید تا فضای کافی برای حرکت مشتری‌ها وجود داشته باشد.
عناصر مهم در مرچندایزینگ بصری
برای انجام یک مرچندایزینگ موفق از عناصر مختلفی استفاده می‌شود. این فاکتورها برای جلب نظر مخاطبان و تبدیل آنها از مخاطب به مشتری بسیار مهم هستند:
– رنگ‌های مختلف
استفاده از رنگ‌ها برای جلب توجه مشتری یک مثال مناسب است که توضیح بدهیم بازارپردازی چیست؟ و چطور می‌توانید با این روش نظر مشتریان را جلب کنید.
استفاده از رنگ‌هایی که با برند و لوگوی فروشگاه شما هماهنگی دارد را در اولویت بگذارید. همچنین برای جلب توجه مشتری می‌توانید از رنگ‌های مکمل یا متضاد هم استفاده کنید.
– تابلوهای راهنما
اگر در چیدمان محصولات، مسیرها یا راهروهای مختلفی را ایجاد کرده‌اید، برای دسترسی بهتر مشتری به محصولات، از تابلوهای راهنما استفاده کنید تا مشتری برای دسترسی به کالای موردنظر سردرگم نشود.
همچنین مهم است که این تابلوهای راهنما با چه متن و پیام و فونت و اندازه‌ای تهیه شده و کجا نصب شدهاند. بالای هر قفسه، به طوری که مشتری از هر مسیری و زاویه‌ای بتواند تابلوها را ببیند و روی آنها را بخواند، بهترین جایگاه هستند.
– تعیین مرکز توجه مشتری
برای این کار بهتر است اول مخاطب محصولات خود را شناسایی کنید. حالا با توجه به نوع محصولات و مخاطبان خود، کانون توجه مشتری را تعیین کنید. این مرکز توجه به شما فرصت می‌دهد محصولات را بهتر در فروشگاه بچینید و فروش بیشتری داشته باشید.
– شناسایی فضاهای خالی
همه فروشگاه‌ها فضاهای خالی دارند که نمی‌توانند از آنها برای چیدمان محصولات استفاده کرد. مانند فضای قفسه‌ها تا سقف. می‌توانید با استفاده از تابلوهای مختلف در این بخش مشتریان را به خرید بیشتر ترغیب کنید. برای مثال اطلاع‌رسانی درباره تخفیف برای یک محصول خاص!
– چیدمان ضربدری
چیدمان ضربدری یک از روش‌های مهم برای مرچندایزینگ است. در این روش که بازدهی بسیار خوبی هم در فروش محصولات دارد، کالاهای مکمل یا کالاهای مرتبط به هم درست کنار هم‌دیگر قرار می‌گیرند. بنابراین مشتری با خرید یکی از این کالاها برای خرید کالای بعدی هم احساس نیاز کرده و به خرید تشویق می‌شود.
در حقیقت چیدمان ضربدری اگر به‌درستی انجام شود، به مشتری یادآوری می‌کند که شما احتمالا به این محصولات هم نیاز دارید، بنابراین حتی اگر مشتری برای خرید آن محصول وارد فروشگاه نشده باشد، بازهم برای خرید آن کالا ترغیب می‌شود. به عبارت دیگر شما باید بتوانید به نحوی احساس نیاز مشتری را بیدار کنید.
برای مثال اگر در قفسه‌ای رنگ‌مو عرضه می‌کنید، نزدیک‌ترین قفسه به آن، بهتر است به نرم‌کننده‌ها و شامپوهای مخصوص موهای رنگ‌شده و حتی ظرف رنگ، قلم‌موی رنگ، دستکش و… اختصاص داده شود.
جمع‌بندی: مرچندایزینگ یعنی طراحی فروشگاه حضوری
اگر خیلی مختصر و مفید بخواهیم در باره اینکه مرچندایزینگ چیست توضیح بدهیم، باید بگوییم مرچندایزینگ استفاده از روش‌های مختلف برای نمایش بهتر محصولات و کالاها و جلب نظر مشتری است.
مرچندایزینگ با هدف جلب توجه مشتری و استفاده بهتر از فضای فروشگاه انجام می‌شود و درنهایت می‌تواند فروش را افزایش دهد. برای انجام مرچندایزینگ از عناصر مختلفی مانند رنگ‌ها ، تابلوهای راهنما، چیدمان ضربدری و… استفاده می‌شود.
پرسش‌های متداول
1. مرچندایزینگ چیست؟
مرچندایزینگ یعنی نمایش درست و اصولی محصولات و کالاهای مختلف برای اینکه بهتر در معرض دید مشتری قرار بگیرد و آنها را به خرید تشویق کند.
2. بازارپردازی چیست؟
بازارپردازی همان مرچندایزینگ است که باعث فروش بهتر محصولات با استفاده از عناصر مختلف در یک فروشگاه می‌شود.
3. مرچندایزر کیست؟
مرچندایزر به کسی می‌گویند که چیدمان محصولات و کالاهای مختلف را در فروشگاه طراحی می‌کند، رفتار مشتری و نوع مخاطبان و محصولات را تحلیل می‌کند و با ارائه محصولات در بخش‌های مختلف فروشگاه به مشتری اجازه می‌دهد دسترسی مناسبی به محصولات داشته باشد.
4. چه فاکتورهایی برای انجام مرچندایزینگ مهم است؟
شناخت فضای فروشگاه، بررسی محصولات و مخاطبان، استفاده از رنگ‌ها و برندهای مختلف، استفاده از تابلوها، نمایش قیمت گذاری‌ها و… برای پیاده‌سازی مرچندایزینگ خوب اهمیت دارد.
5. چیدمان ضربدری چطور به فروش بهتر منجر می‌شود؟
چیدمان ضربدری یک از روش‌های مهم برای مرچندایزینگ است. در این روش که بازدهی بسیار خوبی هم در فروش محصولات دارد، کالاهای مکمل یا کالاهای مرتبط به هم درست کنار هم‌دیگر قرار می‌گیرند. بنابراین مشتری با خرید یکی از این کالاها برای خرید کالای بعدی هم احساس نیاز کرده و به خرید تشویق می‌شود.
مرچندایزینگ چیست؟
کلمه merchandise از کلمه فرانسوی قدیم marchandise از marchand به معنای «تاجر» گرفته شده است. مرچندایزینگ یا همان بازارپردازی، ارائه و تبلیغ کالاهایی است که به‌شکل فروش عمده یا خرده فروشی در دسترس مشتریان قرار می‌گیرند.
مرچندایزینگ شامل استراتژی‌های بازاریابی برای نمایش محصولات و قیمت‌گذاری‌های رقابتی و تخفیف می‌شود.
به بیانی دیگر:
- مرچندایزینگ به بازاریابی و فروش محصولات اشاره دارد.
- مرچندایزینگ اغلب مترادف با عرضه مستقیم محصول است و زمانی به‌کار می‌رود که مشاغل به‌طور مستقیم محصولات را به مصرف کنندگان می‌فروشند.
- مرچندایزینگ در حقیقت به چیدمان و نمایش محصولاتی که برای خرده‌فروشی در نظر گرفته شدهاند، اشاره می‌کند.
- فناوری و رشد تکنولوژی در حال تغییر چهره مرچندایزینگ است؛ عرضه اینترنتی محصولات و استفاده مشتریان از برنامه‌های خرید آنلاین شکل جدیدی به مرچندایزینگ داده است.
درک بهتری از تعریف مرچندایزینگ
مرچندایزینگ شامل تعیین نوع محصول، تعیین قیمت برای کالاها، طراحی شکل مناسب برای نمایش محصول، ارائه طرح‌های مختلف برای فروش بیشتر مثل تخفیف و حراج است. به‌طور گسترده‌تر، مرچندایزینگ ممکن است به خود خرده‌فروشی و ارائه کالا به مصرف‌کنندگان نهایی اشاره داشته باشد.
مرچندایزینگ می‌تواند تعاریف متفاوت و خاص‌تری را در رابطه با جنبه‌های مختلف در بازاریابی به خود اختصاص دهد. به‌عنوان مثال در بازاریابی، مرچندایزینگ می‌تواند شامل استفاده از یک برند، رنگ، طرح، گیمیفیکیشن‌ها، طبقه‌بندی‌ها، تصاویر خاص و… برای جلب نظر مشتری باشد.
نگاهی به مزایای مرچندایزینگ
بعد از آشنایی با پاسخ سوال مرچندایزینگ چیست، باید درباره مزایای این روش بازاریابی هم صحبت کنیم.
مانند همه روش‌های بازاریابی مرچندایزینگ به جذب مخاطب، تبدیل مخاطب به مشتری و در نهایت به افزایش فروش و بیشتر شدن سود فروش کسب‌وکارتان کمک می‌کند، اما در کل از مزایای مرچندایزینگ یا همان بازارپردازی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– افزایش ترافیک مشتری
اگرچه با رشد تکنولوژی، محبوبیت خرید آنلاین هم افزایش پیدا کرده است، اما همچنان ویترین جذاب فروشگاه شما و به‌نمایش گذاشتن محصولات به‌شکل مناسب، می‌تواند توجه مردم را جلب کرده و آنها را به حضور در فروشگاه و خرید به صورت حضوری تشویق کند.
به‌عنوان مثال استفاده از رنگ‌هایی که در یک طیف قرار دارند یا رنگ‌های مکمل در ویترین، می‌تواند توجه مخاطبان را میان صدها فروشگاه مختلف به سمت یک فروشگاه خاص و متفاوت جلب کند.
– استفاده بهتر از فضای خرده‌فروشی
با یک چیدمان درست و مناسب می‌توانید از فضای فروشگاه به شکلی بهینه و بهتر استفاده کنید و تنوع محصولات و تعداد آنها را افزایش دهید. یک چیدمان مناسب باعث می‌شود همه کالاها به تناسب اولویت و ارزش برای کسب‌وکار به خوبی به چشم مخاطب دیده شوند.
مرچندایزینگ موثر به این معنی است که از هر مترمربع فضای فروشگاه و منابع فیزیکی موجود نهایت استفاده برای رشد کسب‌وکارتان را در نظر گرفته باشید.
با چنین شرایطی فضای فروشگاه هم پرُ و راحت به نظر می‌رسد، مشتریان محصولات را بهتر می‌بینند و برای خرید از شما ترغیب و تشویق می‌شوند.
برای مثال یک فروشگاه مواد غذایی با قفسه‌بندی مناسب می‌تواند علاوه‌بر عرضه بهتر محصولات، یک تجربه بصری خوب برای مشتری ایجاد کند. در نتیجه می‌تواند به مشتری اطمینان دهد که تنوع مناسبی از برندهای مختلف را برای انتخاب او فراهم کرده است.
– دسترسی بهتر مشتریان
زمانی که مشتری به راحتی محصولات مدنظرشان را در فروشگاه شما پیدا کند، تمایل بیشتری به خرید دارد. با یک مرچندایزینگ استراتژیک می‌توانید مشتریان را به‌سمت کالاهای مدنظرتان در فروشگاه بکشانید؛ در نتیجه، محصولات سریع‌تر به فروش خواهند رسید.
همیشه یادتان باشد شما می‌توانید کالاها یا برند‌هایی را که تقاضای کمتر دارند، با یک مرچندایزینگ مناسب در معرض دید بهتر مشتریان قرار دهید تا فروش آن بیشتر شود. به‌عنوان مثال، کالاهایی که در طبقات میانی قفسه قرار می‌گیرند، فروش بهتری نسبت به کالاهای طبقات بالاتر و پایین‌تر دارند.
همچنین استفاده از تبلیغات مناسب و نمایش قیمت قبل و بعد از تخفیف می‌تواند به فروش بهتر محصولات کمک کند. دقت داشته باشید که براساس پاسخ سوال مرچندایزینگ چیست، مرچندایزینگ باید منعکس‌کننده بودجه مشتری و هدف فروشگاه شما باشد.
– وفاداری مشتری
مرچندایزینگ می‌تواند وفاداری مشتری شما را با ایجاد یک تجربه بصری هیجان‌انگیز افزایش دهد. اگر هربار که مشتری وارد فروشگاه می‌شود یا هربار که ویترین فروشگاه شما را می‌بیند، چیدمان آن متفاوت به‌نظر برسد، مشتری مشتاقانه منتظر است تا دوباره از فروشگاه شما بازدید کند.
هرچه مشتری بیشتر از فروشگاه شما بازدید کند، تعداد بیشتری از محصولات شما در معرض دید قرار می‌گیرد و این کار منجر به فروش بیشتر می‌شود. وقتی مشتری محصولات جدید و چیدمان تازه را ببیند، برای خرید تشویق می‌شود.
یک مرچندایزینگ خوب باید در طول زمان تغییر کند تا مشتریان برای ورود به فروشگاه شما و بازدید از چیزهای جدید هیجان‌زده شوند. البته فراموش نکنید که باید بعضی از عناصر را ثابت نگهدارید تا هویت و تصویر برند شما حفظ شود.
به‌عنوان مثال، بهتر است رنگ‌های اصلی لوگوی شما یا فونت و نماد‌های مختلفی را که برند شما با آن شناخته می‌شود، تغییر ندهید.
مرچندایزر کیست؟
بعد از تعریف مرچندایزینگ می‌خواهیم درباره مرچندایزر هم صحبت کنیم. مرچندایزر به کسی می‌گویند که چیدمان محصولات و کالاهای مختلف را در فروشگاه طراحی می‌کند. این چیدمان باید اصولی، بر اساس شرایط، تعداد و زمان مناسب باشد.
مرچندایزر علاوه‌بر اینکه باید خلاق باشد، باید بتواند رفتار مشتری را تحلیل کرده و میزان فروش محصولات براساس چیدمان آنها را بررسی کند.
مرچندایزر باید مهارت‌هایی همچون جلوه‌پردازی و تزیین محصولات و مهارت در مذاکرات مربوط به فروش داشته باشد. همچنین به فرآیند خرید و فروش و مهارت‌های مربوط به موجودی محصولات و انبارداری هم مسلط باشد.
مرچندایزر معمولا بر دستیاران فروش و فروشنده‌های بخش‌های مختلف هم نظارت دارد و برای فروش محصولات مناسبتی مانند سال نو یا شروع سال تحصیلی برنامه‌ریزی می‌کند.
اگر یک مرچندایزر وظایف خود را به‌درستی انجام دهد، کم‌کم نیاز به فروشنده در فروشگاه برطرف می‌شود و مشتری بدون نیاز به توضیحات و راهنمایی‌های فروشنده می‌تواند محصولات مورد نظر خود را پیدا کرده و آنها را بخرد.
هدف از مرچندایزینگ چیست؟
به‌طور کلی مرچندایزینگ دو هدف را در بازاریابی به‌عهده دارد:
– نمایش محصولات به مشتری
مهم‌ترین هدف مرچندایزینگ این است که با یک چیدمان درست و اصولی بتواند محصولات را به مشتری نشان داده و توجه او را به‌سمت کالاهای مختلف جلب کند.
هرچقدر طراحی چیدمان برای محصولات بهتر و دقیق‌تر باشد، توجه مشتری‌های بیشتری به‌سمت محصولات جلب می‌شود و احتمال فروش کالاها افزایش پیدا می‌کند.
– استفاده بهتر از فضای فروشگاه
مرچندایزینگ به صاحبان فروشگاه کمک می‌کند تا از فروشگاه و فضای آن استفاده بهینه‌تری داشته باشند و بتوانند علاوه‌بر القای احساس راحتی به مشتری هنگام خرید، محصولات بیشتری را در معرض دید او قرار بدهند.
بهترین استراتژی‌های مرچندایزینگ
برای این که بتوانید یک استراتژی مناسب برای مرچندایزینگ یا همان بازارپردازی داشته باشید، بهتر است با روش‌های مختلف و استراتژی‌های آن آشنا شوید:
– طراحی و چیدمان مناسب فروشگاه
اگر برای هر بخش در فروشگاه فروشنده ندارید و دوست دارید مشتری‌های شما، تعامل بهتری با محصولات داشته باشند، بتوانند به‌راحتی تاریخ تولید و انقضا را چک کنند، محصولات را از جنبه‌های مختلف ببینند و در نهایت به مرحله خرید برسند، باید امکان حرکت آزادانه آنها را در فروشگاه فراهم کنید.
بهترین راه برای این کار، ایجاد مسیرهایی بین قفسه‌هاست. همچنین می‌توانید با تابلوهای کوچک، مشتری را به‌سمت بخش‌های دیگر یا صندوق راهنمایی کنید.
– نمایش صحیح محصولات
در چیدمان محصولات به این موضوع دقت داشته باشید که تا حد امکان همه محصولات شما، در معرض دید مشتری قرار بگیرند.
گاهی مشتری بعد از دیدن محصولات متوجه می‌شود که به آن نیاز دارد؛ بنابراین حتی اگر لازم شد، تعداد کمتری از هر محصول یا کالا را در قفسه‌ها بچینید، ولی هر برند یا محصول جدید را کاملا در معرض دید مشتری قرار بدهید.
– انتخاب زمان ارائه محصول
برای نمایش محصولات زمان مناسبی را در نظر بگیرید. بنابر تغییر فصل، مناسبت‌های خاص و با توجه به نوع نیاز مردم بومی می‌توانید چیدمان فروشگاه را تغییر بدهید.
به‌عنوان مثال یک فروشگاه خرده‌فروشی یا عرضه کالا می‌تواند برای سال نو، بخش ویژه‌ای برای تزیینات، تجهیزات و وسایل موردنیاز این بازه زمانی و خوراکی‌های خاص داشته باشد.
– استراتژی دقیق قیمت‌گذاری
استراتژی قیمت‌گذاری به نحوه قیمت‌گذاری کالاهایی که نمایش می‌دهید، اشاره دارد. محصولات باید علاوه‌بر اینکه یک قیمت وسوسه‌انگیز نسبت به رقبا دارند و برای مصرف‌کنندگان به‌صرفه هستند، برای شما هم سود ایجاد کنند.
بهترین روش استفاده از برچسب‌هایی است که قیمت اولیه، مقدار تخفیف و قیمت بعد از تخفیف را به مشتری نشان می‌دهد. این کار باعث می‌شود مخاطب بیشتر برای خرید تشویق شود.
– حضور در فضای آنلاین
اگر برای فروش کالاها و محصولات خود، وب‌سایت یا صفحات آنلاین دارید، باید برای محصولات مورد نظرتان توضیحات، عکس‌های باکیفیت، توصیه‌های خرید، امتیاز کاربران، قیمت و… را نمایش دهید تا مخاطب بهتر بتواند برای خرید تصمیم بگیرد.
– پیشگیری از ضرر و خسارت
درست است که با قفسه‌بندی‌های مناسب و در دسترس قراردادن محصولات سعی دارید مشتری بیشتر احساس راحتی کند و بهتر بتواند برای خرید تصمیم بگیرد؛ اما فراموش نکنید که با نصب دوربین‌های مدار بسته و برچسب‌های هشداردهنده از سرقت محصولات جلوگیری کنید.
برای مثال بیشتر فروشگاه‌های بزرگ پوشاک، تگ‌های هشداردهنده روی لباس نصب می‌کنند تا کسی نتواند بدون پرداخت هزینه، آنها را از فروشگاه خارج کند.
– اهمیت نگهداری و نظافت
نگهداری و تمیزی فروشگاه، صرف نظر از استراتژی مرچندایزینگ آن، از عناصر حیاتی هر فروشگاهی است. فضای فروشگاه باید تمیز و منظم به نظر برسد و محصولات جدید و پرطرفدار شما در مرکز فروشگاه قرار بگیرد.
برای این کار بهتر است در زمانی که فروشگاه فعالیت ندارد، قبل از شروع کار روزانه یا بعد از تعطیلی، کف زمین و مسیر حرکت مشتریان در راهروها را تمیز کنید، قفسه‌ها را گردگیری کنید، محصولات را مرتب بچینید، کارتون‌ها و جعبه‌های اضافی را از راهروها بردارید تا فضای کافی برای حرکت مشتری‌ها وجود داشته باشد.
عناصر مهم در مرچندایزینگ بصری
برای انجام یک مرچندایزینگ موفق از عناصر مختلفی استفاده می‌شود. این فاکتورها برای جلب نظر مخاطبان و تبدیل آنها از مخاطب به مشتری بسیار مهم هستند:
– رنگ‌های مختلف
استفاده از رنگ‌ها برای جلب توجه مشتری یک مثال مناسب است که توضیح بدهیم بازارپردازی چیست؟ و چطور می‌توانید با این روش نظر مشتریان را جلب کنید.
استفاده از رنگ‌هایی که با برند و لوگوی فروشگاه شما هماهنگی دارد را در اولویت بگذارید. همچنین برای جلب توجه مشتری می‌توانید از رنگ‌های مکمل یا متضاد هم استفاده کنید.
– تابلوهای راهنما
اگر در چیدمان محصولات، مسیرها یا راهروهای مختلفی را ایجاد کرده‌اید، برای دسترسی بهتر مشتری به محصولات، از تابلوهای راهنما استفاده کنید تا مشتری برای دسترسی به کالای موردنظر سردرگم نشود.
همچنین مهم است که این تابلوهای راهنما با چه متن و پیام و فونت و اندازه‌ای تهیه شده و کجا نصب شدهاند. بالای هر قفسه، به طوری که مشتری از هر مسیری و زاویه‌ای بتواند تابلوها را ببیند و روی آنها را بخواند، بهترین جایگاه هستند.
– تعیین مرکز توجه مشتری
برای این کار بهتر است اول مخاطب محصولات خود را شناسایی کنید. حالا با توجه به نوع محصولات و مخاطبان خود، کانون توجه مشتری را تعیین کنید. این مرکز توجه به شما فرصت می‌دهد محصولات را بهتر در فروشگاه بچینید و فروش بیشتری داشته باشید.
– شناسایی فضاهای خالی
همه فروشگاه‌ها فضاهای خالی دارند که نمی‌توانند از آنها برای چیدمان محصولات استفاده کرد. مانند فضای قفسه‌ها تا سقف. می‌توانید با استفاده از تابلوهای مختلف در این بخش مشتریان را به خرید بیشتر ترغیب کنید. برای مثال اطلاع‌رسانی درباره تخفیف برای یک محصول خاص!
– چیدمان ضربدری
چیدمان ضربدری یک از روش‌های مهم برای مرچندایزینگ است. در این روش که بازدهی بسیار خوبی هم در فروش محصولات دارد، کالاهای مکمل یا کالاهای مرتبط به هم درست کنار هم‌دیگر قرار می‌گیرند. بنابراین مشتری با خرید یکی از این کالاها برای خرید کالای بعدی هم احساس نیاز کرده و به خرید تشویق می‌شود.
در حقیقت چیدمان ضربدری اگر به‌درستی انجام شود، به مشتری یادآوری می‌کند که شما احتمالا به این محصولات هم نیاز دارید، بنابراین حتی اگر مشتری برای خرید آن محصول وارد فروشگاه نشده باشد، بازهم برای خرید آن کالا ترغیب می‌شود. به عبارت دیگر شما باید بتوانید به نحوی احساس نیاز مشتری را بیدار کنید.
برای مثال اگر در قفسه‌ای رنگ‌مو عرضه می‌کنید، نزدیک‌ترین قفسه به آن، بهتر است به نرم‌کننده‌ها و شامپوهای مخصوص موهای رنگ‌شده و حتی ظرف رنگ، قلم‌موی رنگ، دستکش و… اختصاص داده شود.
جمع‌بندی: مرچندایزینگ یعنی طراحی فروشگاه حضوری
اگر خیلی مختصر و مفید بخواهیم در باره اینکه مرچندایزینگ چیست توضیح بدهیم، باید بگوییم مرچندایزینگ استفاده از روش‌های مختلف برای نمایش بهتر محصولات و کالاها و جلب نظر مشتری است.
مرچندایزینگ با هدف جلب توجه مشتری و استفاده بهتر از فضای فروشگاه انجام می‌شود و درنهایت می‌تواند فروش را افزایش دهد. برای انجام مرچندایزینگ از عناصر مختلفی مانند رنگ‌ها ، تابلوهای راهنما، چیدمان ضربدری و… استفاده می‌شود.
پرسش‌های متداول
1. مرچندایزینگ چیست؟
مرچندایزینگ یعنی نمایش درست و اصولی محصولات و کالاهای مختلف برای اینکه بهتر در معرض دید مشتری قرار بگیرد و آنها را به خرید تشویق کند.
2. بازارپردازی چیست؟
بازارپردازی همان مرچندایزینگ است که باعث فروش بهتر محصولات با استفاده از عناصر مختلف در یک فروشگاه می‌شود.
3. مرچندایزر کیست؟
مرچندایزر به کسی می‌گویند که چیدمان محصولات و کالاهای مختلف را در فروشگاه طراحی می‌کند، رفتار مشتری و نوع مخاطبان و محصولات را تحلیل می‌کند و با ارائه محصولات در بخش‌های مختلف فروشگاه به مشتری اجازه می‌دهد دسترسی مناسبی به محصولات داشته باشد.
4. چه فاکتورهایی برای انجام مرچندایزینگ مهم است؟
شناخت فضای فروشگاه، بررسی محصولات و مخاطبان، استفاده از رنگ‌ها و برندهای مختلف، استفاده از تابلوها، نمایش قیمت گذاری‌ها و… برای پیاده‌سازی مرچندایزینگ خوب اهمیت دارد.
5. چیدمان ضربدری چطور به فروش بهتر منجر می‌شود؟
چیدمان ضربدری یک از روش‌های مهم برای مرچندایزینگ است. در این روش که بازدهی بسیار خوبی هم در فروش محصولات دارد، کالاهای مکمل یا کالاهای مرتبط به هم درست کنار هم‌دیگر قرار می‌گیرند. بنابراین مشتری با خرید یکی از این کالاها برای خرید کالای بعدی هم احساس نیاز کرده و به خرید تشویق می‌شود.
