تجارت و در جریان بودن اطلاعات، بخش جدایی‌ناپذیر اداره‌ی هر کسب‌وکاری محسوب می‌شود. این اطلاعات به طور سنتی «هوش بازار» نامیده می‌شوند. اما در سال‌های اخیر، گردآوری این اطلاعات یا همان هوش بازار گسترش یافته است و شامل آنالیز و تحلیلی می‌شود که به شما کمک می‌کند سبک و پروژه‌های تجارت خود را ارتقاء بدهید. در آژانس تبلیغاتی پرمون طرح در این مقاله به بررسی معنای هوش بازار و نقش آن در تجارت های کوچک و بزرگ می‌پردازیم.

هوش بازار اساساً از منابع متعددی از اطلاعات استفاده می‌کند تا چشم‌انداز وسیع‌تری از بازار، مشتریان، مشکلات، رقابت، و احتمال رشد فعلی محصولات و خدمات جدید یک شرکت را ترسیم کند. منابع اطلاعات خام مورد نیاز این تحلیل شامل موارد بسیار زیادی می‌شود که از میان آنها می‌توان به اطلاعات فروش، نظرسنجی‌ها و رسانه‌های اجتماعی اشاره کرد.

سول دابنی (Saul Dobney)، مدیر عامل شرکت مشاوره‌ی تحقیقات بازار در مصاحبه با بیزنس نیوز دیلی (Business News Daily) گفته است:

«دسترسی به اطلاعات چاپ‌شده در مجلات، روزنامه‌ها و کسب این اطلاعات از انجمن‌های تجاری در زمینه‌ی تعداد و نوع مشتریان احتمالی و به‌روز ماندن در زمینه‌ی پیشرفت‌های حوزه‌ی کاری می‌تواند به سادگیِ بازدید از وب‌سایت یا فروشگاه رقبا باشد. این کار، چک کردن نظرات و بازخوردهای آنلاین مشتریان را هم شامل می‌شود که به یک تجارت کمک خواهد کرد تا محصولات و خدمات خود را بهبود ببخشد».

مقایسه‌ی هوش تجاری و هوش بازار

به‌طورکلی، هوش تجاری به اطلاعات وسیع‌تری درباره‌ی مشتریان و خط محصول (مجموعه‌ای از محصولات مرتبط و مشابه همچون تعداد محصولات ارسال‌شده، تعداد کل فروش ماهیانه و سایر تعاملاتی که در یک تجارت اتفاق می‌افتند) اشاره دارد. در مقابل، هوش بازار روی گروه‌های خاصی از مشتریان از جمله اطلاعات جمعیتی و جغرافیایی آنها و آنچه که خریداری می‌کنند، تمرکز دارد. تمام این اطلاعات می‌توانند به تحلیل هوش تجاری کمک کنند. افزون‌براین، هوش بازار اتفافاتی را که در راه رقابت پیش خواهد آمد را در نظر می‌گیرد، اما هوش تجاری کاملاً آنها را نادیده می‌گیرد.

اهداف و فرآیند هوش بازار در تجارت

هوش بازار به سوالات ملموسی در زمینه‌ی مشتریان و رقبای احتمالی و فعلی پاسخ می‌دهد و به تجارت کمک می‌کند تا اهداف داخلی‌اش را مشخص کند. سوالاتی که هوش بازار می‌تواند به آنها پاسخ بدهد عبارتند از:

یک شرکت باید به کدام بخش خود منابع بیشتری را اختصاص بدهد؟
یک شرکت باید سعی کند در مرحله‌ی بعدی به کدام بازارها نفوذ کند؟
آیا برای یافتن اقلام خرید بهترین مشتریان هم الگوهایی وجود دارد؟
شرکت علاوه بر محصولات موردنیاز مشتریان فعلی چه محصولات دیگری را نیز می‌تواند به آنها عرضه کند؟
شرکت، محصولات فعلی و جدید خود را به کدام بخش‌های جمعیتی می‌تواند تزریق کند؟

بیشتر بخوانید

در مورد آژانس‌ های خلاق بیشتر بدانیم

قدرت گرفته از افزونه نوشته‌های مرتبط هوشمند

درحالی‌که هیچ برنامه‌ی طراحی‌شده‌ای برای چگونگی گردآوری هوش بازار وجود ندارد، بسیاری از تجارت‌ها با اجرای اشکال مختلف تحلیل‌های سطح بالا از عهده‌ی جمع‌آوری این اطلاعات بر می‌آیند. آجیت سانکاران (Ajith Sankaran)، معاون ارشد هوش بازار شرکت بلو اوشن (Blue ocean) در این مورد گفته است که شرکت‌ها غالباً این موضوع را فراموش می‌کنند که مشتریان منبع بالقوه و غنی اطلاعات هستند. سانکاران در مصاحبه با بیزینس نیوز دیلی گفته است:

«تجارت‌های کوچک می‌توانند به شیوه‌ای موثر و بسیار مقرون‌به‌صرفه فرآیندهایی را برای گردآوری اطلاعات مشتریان و حفظ فهرست‌های مشتری و انواع برنامه‌های بازخورد مشتری، طراحی کنند».

به عقیده‌ی سانکاران، تحقیقات اینترنتی، بازخورد تیم‌های فروش و تحویل محصول، انجمن‌های صنعتی و سازمان‌های دولتی نیز منابع بالقوه اطلاعات محسوب می‌شوند.

اگر صاحبان تجارت‌ های کوچک بخواهند داده‌های تحقیقات بازار را گردآوری کنند، می‌توانند از ابزار DIY در زمینه‌ی تحقیقات، نظرسنجی و مطالعات آنلاین نیز استفاده کنند. به عقیده‌ی سانکاران این امر می‌تواند رویکرد مفیدی باشد، به‌ویژه اگر اطلاعات مربوط به مشتریان به‌طور کارآمدی حفظ شوند.

دابنی هم استفاده از اطلاعاتی که دسترسی به آنها آسان است، یعنی تحلیل‌ها و آمارهای تجارت الکترونیک را توصیه می‌کند. برای مثال می‌توانید به گردش مشتری در وب سایت نگاهی بیندازید تا دریابید: چند نفر در حال بازدید سایت هستند؟ موقعیت مکانی‌شان کجاست؟ قدم بعدی آنها پس از ورود به سایت چیست؟ چند نفر تا مرحله‌ی آخر خرید پیش می‌روند؟ و چند نفر مبلغ را پرداخت می‌کنند؟

برای جستجوی این الگوها و بررسی محتوا، عبارات سرچ مشهور، علایم راهنما و پیشنهادات مختلف از هوش بازار استفاده می‌شود. اگر تجارت شما به اندازه‌ی کافی بزرگ است، شاید بتوانید برای انجام این بررسی‌ها یک تحلیلگر هوش بازار استخدام کنید. تحلیلگر به عنوان متخصص این حوزه می‌تواند با برقراری ارتباط با سازندگان، پخش‌کنندگان، مشتریان و سایر کسانی که در ساخت، تولید و توزیع محصولات یک شرکت دخیل هستند، تصویر دقیق‌تر و متنوع‌تری از بازار ارائه دهد. این نوع برقراری ارتباط در کنار اطلاعاتی در قالب اعداد و ارقام و نمودار (Hard Data) و تحقیقات بازاریابی، بخش عمده‌ی هوش بازار یک تجارت را تشکیل می‎دهد. به محض اینکه این اطلاعات پردازش شوند، مشاغل می‌توانند از آن برای اتخاذ تصمیمات مهم از جمله ایجاد فرصت‌های در بازار و ایجاد معیارهای توسعه و بهبود بازار استفاده کنند.

بیشتر بخوانید

هویت بصری چیست و چرا برای برند شما اهمیت دارد؟

قدرت گرفته از افزونه نوشته‌های مرتبط هوشمند

مطلب مرتبط: ۱۸ ترند مهم بازاریابی در سال ۲۰۱۸

نقش ابزار هوش بازار در تجارت

پیگیری تمام اطلاعاتی که از طریق هوش بازار به دست می‌آید می‌تواند برای تجارت‌ های کوچک به یک کار وقت‌گیر تبدیل شود. اما جای نگرانی نیست. ابزار آنلاین بسیار زیادی وجود دارند که به شما کمک می‌کنند هوش بازار خود را گردآوری، تحلیل کنید. برای تجارت هایی که به یک سیستم هوش تجاری نیاز دارند، آپشن‌های نرم‌افزاری رایجی از جمله پنتاهو (Pebtaho) و سیسنس (Sisense) وجود دارد. دیگر اینکه، خدمات رایانش ابری همچون اوراکل (Oracle) و برست (Birst) می‌کنند تا به‌راحتی هوش تجاری را در میان واحدهای سازمانی خود به اشتراک بگذارید. می‌توانید راهکار‌های وب‌سایت‌هایی نظیر G2 ،Crowd ،Software Advice و Top Ten Reviews را مقایسه کنید.

همان‌طور که تجارت شما رشد می‌کند و توسعه می‌یابد ممکن است با چالش‌های جدیدی مواجه شود. این چالش‌ها به آن معناست که باید زمان کافی را به گردآوری هوش (اطلاعات) اختصاص بدهید. دابنی عقیده دارد که همزمان با افزایش میزان اطلاعات، ممکن است برای بررسی و دستکاری اطلاعات لازم باشد ابزار آماری و تکنولوژی‌های پیچیده‌تری را به‌کار بگیرید.