مصاحبه عمیق
مصاحبه عمیق یکی از روش‌های انجام تحقیقات اولیه بازار است. در این روش با استفاده از تعامل قوی و صمیمانه با مشتریان تلاش می‌شود که به درک درست و عمیقی از بازار دست پیدا کرد. به‌طورکلی این روش با تجزیه‌وتحلیل عمیق از چند نفر شروع شده و در نهایت نتایج به کل جامعه هدف تعمیم داده می‌شود. در این مقاله قصد داریم تا با این مفهوم بیشتر و بهتر آشنا شده و با کاربردهای آن در تحقیقات بازار آشنا شویم.
مصاحبه عمیق (in-depth interview) چیست؟
یکی از اساسی‌ترین روش‌های تحقیقات بازار مکالمه‌های Face to Face و رودررو است. سرعت جمع‌آوری اطلاعات، مقرون‌به‌صرفه بودن آنها و پاسخ‌های صادقانه از مزایای مهم صحبت رودررو در بازارسنجی است. یکی از روش‌های اصلی بازارسنجی از طریق مکالمه‌های رودررو، مصاحبه عمیق یا in-depth review است. مصاحبه عمیق نوعی از مصاحبه فردی و بدون ساختار است که تلاش می‌کند تا نظرات، عقاید، احساسات و نیازهای مخاطب را به‌درستی بشناسد. این روش که جزئی از مصاحبه کیفی تلقی می‌شود، باعث جمع‌آوری اطلاعات بسیار جزئی و اصطلاحا عمیق از نیازها و خواسته‌های مخاطب و بازار می‌شود.
در In-depth review بیشتر اوقات سوالات از پیش تعیین شده‌ای وجود نداشته و در عوض، مصاحبه‌شونده بیشتر صحبت‌ها را انجام می‌دهد. این در حالی است که مصاحبه‌کننده، غالبا شنونده بوده و مکالمه را در جهت موردنیاز هدایت می‌کند. این مکالمات ضبط شده و با استفاده از رونویسی مصاحبه، نسخه‌های مکتوب ایجاد می‌شود. نوشتن متن مکالمات در حین انجام مصاحبه‌های عمیق به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود، زیرا باعث ازبین‌رفتن فضای صمیمانه گفتگو شده و مخاطب را دچار تردید می‌کند. بنابراین باید در نظر داشت که بهتر است گفتگو را ضبط کرده و در فرصت مقتضی آنها را مکتوب کرد.
البته نباید فراموش کرد که توجه به تخصص و مهارت مصاحبه‌کننده بخش جدایی‌ناپذیر in-depth review است. در این روش با استفاده از تکنیک‌های مصاحبه عمیق، تلاش می‌شود تا به درک اصولی و عمیق از بازار دست پیدا کرد. در مکالمه مستقیم و رودررو با مخاطب از صداقت آنها در حین پاسخگویی اطمینان حاصل کرده و باتوجه‌به ارتباط چشمی و کلامی، مطمئن خواهید بود که مخاطب به تمام حرفهای شما توجه کرده و پاسخ‌هایی فکر شده و منطقی ارائه می‌دهد. بررسی حالات چهره، حرکات، زبان بدن و … نیز احساسات درونی واقعی مخاطب را برملا کرده و باعث درک عمیق و بهتری از وی می‌شود. در این راستا شرکت تحقیقات بازار خانه ایده آزود به شما کمک خواهند کرد .
کاربرد مصاحبه عمیق
مصاحبه عمیق تلاش می‌کند تا انگیزه‌ها، اعتقادات، نگرش‌ها و احساسات اساسی مخاطب را استخراج کرده و به نتیجه کاملی برسد. در این نوع مصاحبه سعی می‌شود تا تفاسیر گوناگون از موضوع مصاحبه را دریافت کرده و بهترین نتیجه‌گیری را باتکیه‌بر آن استنباط کرد. در in-depth interview تاکید روی برقراری صمیمیت و تعامل کامل بوده تا معنا و مفهوم واقعی تجارب شرکت‌کنندگان و دنیای آنها را درک کنیم.
معمولا محققین اصلی یا مصاحبه‌کنندگان آموزش‌دیده، چنین مصاحبه‌ای را انجام می‌دهند. اگرچه مصاحبه‌های عمیق وقت‌گیر است، اما امکان کاوش و درک بیشتر پاسخ‌ها را برای جمع‌آوری اطلاعات معتبرتر فراهم می‌کند. شرکت پرمون طرح از آن دسته مجموعه‌های مطرح در این زمینه بوده و همواره همکاری موثری با افراد آموزش‌دیده برای انجام مصاحبه‌های عمیق دارد.
مراحل و شیوه انجام مصاحبه عمیق
برای انجام مصاحبه عمیق تاثیرگذار و کاربردی باید از پیش برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام داده و مراحل زیر را مدنظر قرار داد.
- تعیین هدف مصاحبه عمیق
- انتخاب زمان و مکان انجام مصاحبه
- انتخاب مصاحبه‌کننده
- هماهنگی با شرکت‌کنندگان
- برگزاری جلسه مصاحبه عمیق
- تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده
- ارائه گزارش مکتوب
مزایای مصاحبه عمیق
مصاحبه عمیق به‌عنوان یکی از ابزارهای تحقیقات بازار، مزایای مهمی را برای سازمان‌ها به همراه دارد. در ادامه با مهم‌ترین مزایای آن آشنا خواهیم شد.
- با استفاده از این روش جزییات بسیار زیادی در خصوص هدف بازارسنجی جمع‌آوری می‌شود.
- اطلاعات به‌دست‌آمده در این روش به نسبت دقیق هستند.
- این روش باعث ایجاد رابطه قوی و صمیمانه‌ای بین مصاحبه‌کننده و مخاطب می‌شود.
- هماهنگی انجام آن ساده است.
معایب مصاحبه عمیق
در کنار مزایای مهم in-depth interviewحساسیت‌هایی نیز در انجام آن وجود دارد که اگر به‌درستی رعایت نشوند، باعث انحراف و اشتباه خواهد شد. در صورت نگاه سختگیرانه می‌توان این نقاط حساس را جزو معایب این روش دانست.
- باتوجه‌به حجم جزییات جمع‌آوری شده، تجزیه‌وتحلیل آن زمان‌بر خواهد بود.
- میزان موفقیت این روش بستگی مستقیم به مهارت مصاحبه‌کننده داشته و در صورت اشتباه از سوی وی، اطلاعات و داده‌های جمع‌آوری شده دقیق نخواهند بود.
- در صورت استفاده از مصاحبه‌کننده‌های غیرحرفه‌ای، تعمیم نمونه انتخاب شده به کل جامعه هدف دشوار خواهد بود.
باتوجه‌به نکات گفته شده، استفاده از مصاحبه‌کنندگان حرفهای و برون‌سپاری آن به شرکت‌هایی که خدمات تحقیقات بازار انجام می‌دهند بسیار راه‌گشا خواهد بود. شرکت پرمون طرح یکی از بهترین مجموعه‌های حال حاضر ایران بوده که با بهره‌گیری از نیروهای مجرب و کارآزموده خدمات جامعی در خصوص بازارسنجی و in-depth review را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد.
چه زمانی در تحقیقات بازار باید از مصاحبه عمیق استفاده کرد؟
مصاحبه‌های عمیق یکی از رایج‌ترین اشکال تحقیقات بازار است. در این مصاحبه‌های تک‌نفره افراد به‌صورت غیررسمی و ساده به گفتگو پرداخته و وظیفه مصاحبه‌کننده آن است که در همین قالب دوستانه به مهم‌ترین نکات در خصوص هدف مصاحبه دست پیدا کند. مکان خاصی برای انجام مصاحبه عمیق وجود نداشته و می‌تواند در محل کار، در خیابان یا حتی در یک ایونت صورت پذیرد.
اما فارغ از مکان مصاحبه، زمان انجام آن نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در برخی از موقعیت‌ها استفاده از in-depth interview به شدت توصیه می‌شود:
- زمانی که در حال جمع‌آوری اطلاعات حساس (شخصی و غیرشخصی) هستید.
- زمانی که تعدادی از افراد پرسش‌شوندگان با هم رقابت داشته باشند.
- زمانی که افراد شرکت‌کننده نگران سلسله‌مراتب باشند.
- زمانی که قصد جمع‌آوری اطلاعات در خصوص تجربیات کاربری داشته باشید.
مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته
به نقل از سایت پارس مدیر مصاحبه ساختارمند درست مانند یک پرسشنامه است با این تفاوت که پژوهشگر به صورت حضوری سوالات را می‌پرسد و گزینه‌های انتخابی پاسخ دهنده را تیک می‌زند.
در مصاحبه بدون ساختار نیز هیچ سوالی از پیش مطرح نمی‌شود و پژوهشگر اجازه می‌دهد در جریان مصاحبه سوالات مطرح شود.
پرکاربردترین روش استفاده از مصاخبه نیمه ساختاریافته است که سوالات اصلی مطرح شده و در صورت لزوم در جریان تحقیق نیر سوالات جدید مطرح می‌شود.
خدمات خانه ایده آزود در راستای مصاحبه عمیق
دانستیم که انجام مصاحبه عمیق یکی از رایج‌ترین روش‌های تحقیقات اولیه بازار است. برای انجام صحیح این روش باید با روش‌ها و تکنیک‌های مصاحبه عمیق آشنایی کامل داشت، در غیر این صورت نتیجه موردنظر و مناسب حاصل نخواهد شد. یکی از شیوه‌های برگزاری صحیح مصاحبه‌های عمیق استفاده از متخصصان این حوزه و برون‌سپاری آن است.
شرکت تحقیقات بازار خانه ایده آزود از زیرمجموعه‌های تخصصی آژانس تبلیغاتی پرمون طرح در زمینه تحقیقات بازار هست که با بهره‌گیری از نیروهای مجرب و متخصص و استفاده از افراد باتجربه در زمینه مصاحبه عمیق می‌تواند همراه و راه‌گشای سازمان و کسب‌وکار شما در شناخت بهتر و درک درست بازار باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و بهره‌مندی از مشاوره رایگان می‌توانید با استفاده از شماره‌تلفن 92005146 با کارشناسان شرکت پرمون طرح ارتباط گرفته و از چندوچون کار مطلع شوید.
:source
https://ana.esomar.org/documents/lights-camera-research-action-
مشاوره مصاحبه عمیق
مشاوره مصاحبه عمیق
